Free Aadhaar Card Update भारतीय नागरिकांसाठी एक महत्त्वाची माहिती समोर आली आहे. ज्यांनी अद्याप आपले आधार कार्ड अपडेट केलेले नाही, त्यांच्यासाठी ही बाब अत्यंत आवश्यक आहे. ‘युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया’ म्हणजेच UIDAI ने नागरिकांना आधार कार्ड मोफत अपडेट करण्याची संधी दिली आहे. ही सेवा मर्यादित कालावधीसाठी असून यासाठी १४ जून २०२५ ही अंतिम मुदत निश्चित करण्यात आली आहे. या तारखेनंतर मोफत सेवा बंद होणार आहे. त्यामुळे नागरिकांनी वेळेत आपले कागदपत्रे अपडेट करून घ्यावीत, अन्यथा नंतर अडचणी येऊ शकतात.
मोफत आधार अपडेट
१४ जून २०२५ नंतर आधार अपडेट करण्यासाठी नागरिकांना मोफत सेवा उपलब्ध राहणार नाही. त्यानंतर आधार केंद्रात जाऊन ही प्रक्रिया पूर्ण करावी लागेल आणि त्यासाठी काही शुल्क देखील भरावे लागणार आहे. त्यामुळे उशीर न करता लवकरात लवकर आधार पोर्टलवर जाऊन आपली माहिती अपडेट करणे अधिक फायदेशीर ठरेल. यामध्ये पत्ता, नाव, जन्मतारीख अशा महत्वाच्या बाबींचा समावेश होतो. अपडेट माहिती असल्यास अनेक सरकारी व खासगी सेवांचा लाभ घेणे सोपे होते. UIDAI च्या या मोहिमेचा उपयोग करून घ्या आणि वेळेत आपली जबाबदारी पूर्ण करा.
UIDAI च्या २०१६ चे नियम
यूआयडीएआयच्या २०१६ सालच्या आधार नोंदणी आणि अद्ययावत नियमांनुसार, आधार कार्डधारक प्रत्येकाने दहा वर्षांच्या कालावधीत स्वतःची माहिती अपडेट करणं आवश्यक आहे. या प्रक्रियेत व्यक्तीच्या ओळखीचा पुरावा आणि पत्त्याचा पुरावा नव्याने सादर करावा लागतो. सरकारी धोरणानुसार नागरिकांची माहिती वेळोवेळी अद्ययावत राहणं महत्त्वाचं आहे. यामुळे आधार कार्डाचा योग्य वापर होतो आणि अनधिकृत वापर टाळता येतो. आधार हे विविध सरकारी सेवांसाठी महत्त्वाचं ओळखपत्र असल्याने त्यातील माहिती अचूक असणं गरजेचं आहे.
दहा वर्षांत आधार अपडेट गरजेचं
आपली वैयक्तिक माहिती, जसे की नाव, पत्ता किंवा इतर तपशील, काळानुसार बदलू शकतात. त्यामुळे आधार कार्डावर असलेली माहिती नियमितपणे तपासून ती योग्य असल्याची खात्री करून घेणं गरजेचं आहे. दहा वर्षांचा कालावधी पूर्ण झाल्यावर आधार अपडेट करणं केवळ पर्याय नाही, तर एक आवश्यक जबाबदारी आहे. यामुळे सरकारी योजना आणि सेवांचा लाभ घेताना कोणतीही अडचण निर्माण होत नाही. आधार अपडेट न केल्यास भविष्यात विविध सेवा मिळवताना अडथळे येऊ शकतात. वेळेत ओळख आणि पत्त्याचा पुरावा अपडेट करणं हे प्रत्येक आधारधारकाचं कर्तव्य आहे.
ऑनलाइन प्रक्रिया
आधार अपडेट करण्यासाठी आता घरबसल्या ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध आहे. सर्वप्रथम, तुम्ही तुमच्या मोबाईल किंवा संगणकावरील ब्राउझरमध्ये https://myaadhaar.uidai.gov.in ही अधिकृत वेबसाइट उघडावी लागेल. ही वेबसाइट UIDAI कडून चालवली जाते आणि ती पूर्णपणे सुरक्षित आहे. एकदा वेबसाइट उघडल्यानंतर, तुम्हाला तुमचा आधार क्रमांक टाकावा लागतो. त्यानंतर, तुमच्या नोंदणीकृत मोबाईल क्रमांकावर OTP (वन टाइम पासवर्ड) येतो. तो OTP वापरून तुम्ही लॉगिन करू शकता.
मोफत UIDAI सेवा
लॉगिन प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, तुम्हाला विविध सेवा आणि अपडेट पर्याय उपलब्ध होतील. तुम्ही तुमचा पत्ता, नाव, जन्मतारीख किंवा इतर तपशील यामध्ये सुधारणा करू शकता. विशेष म्हणजे ही सेवा सध्या UIDAI कडून मोफत पुरवली जात आहे. त्यामुळे कोणताही अतिरिक्त खर्च न करता तुमचा आधार अपडेट करण्याची ही एक सोपी संधी आहे. प्रक्रिया अगदी सोपी असून सामान्य व्यक्तीसाठी समजण्यासारखी आहे. सरकारी कामात होणारा त्रास टाळून ही सेवा घरबसल्या मिळत असल्यामुळे नागरिकांचा वेळ आणि पैसा दोन्ही वाचतो.
डॉक्युमेंट अपलोड प्रक्रिया
डॅशबोर्डवर गेल्यावर तुम्हाला “Document Update” हा पर्याय दिसेल. या पर्यायावर क्लिक करून पुढील प्रक्रिया सुरू करता येईल. त्यानंतर, तुम्हाला तुमचा पत्ता किंवा ओळखपत्र यापैकी कोणता दस्तऐवज अपडेट करायचा आहे ते निवडावे लागेल. निवडल्यानंतर त्यासाठी योग्य असा संबंधित दस्तऐवज अपलोड करा. दस्तऐवज JPEG, PNG किंवा PDF या स्वरूपांपैकी एका स्वरूपात असावा आणि त्याचा आकार २MB पेक्षा अधिक नसावा. योग्य प्रकारे स्कॅन केलेला किंवा स्पष्ट फोटो असलेला दस्तऐवज निवडावा, जेणेकरून अपडेट प्रक्रिया अडथळा न येता पूर्ण होईल.
SRN व SMS पुष्टीकरण
एकदा का तुम्ही दस्तऐवज अपलोड करून सबमिट केलात, की लगेचच तुम्हाला एक SRN (Service Request Number) मिळेल. ही संख्या लक्षात ठेवा, कारण याच क्रमांकाच्या आधारे तुम्ही आधार कार्ड अपडेटची स्थिती नंतर पाहू शकता. SRN मिळाल्यानंतर काही वेळात तुमच्या नोंदणीकृत मोबाइल क्रमांकावर एक पुष्टीकरण संदेश (SMS) येईल. ही प्रक्रिया पारदर्शक आणि सुरक्षित असल्यामुळे कोणतीही अडचण आल्यास SRN द्वारे तुम्ही अधिकृत वेबसाइटवरून तुमच्या अर्जाची माहिती तपासू शकता. हे पूर्ण केल्यावर तुमचा आधार दस्तऐवज यशस्वीरित्या अपडेट होतो.
बायोमेट्रिक अपडेट
आपल्याला आधार कार्डमधील फोटो किंवा बायोमेट्रिक माहितीमध्ये बदल करायचा असल्यास, केवळ ऑनलाइन मार्गाने हे शक्य नाही. यासाठी तुम्हाला जवळच्या अधिकृत आधार नोंदणी किंवा अपडेट केंद्राला प्रत्यक्ष भेट द्यावी लागते. कारण अशा प्रकारचे बदल केवळ अधिकृत अधिकारीच करून देऊ शकतात. फोटो, फिंगरप्रिंट किंवा डोळ्याची माहिती यांसारख्या संवेदनशील गोष्टींसाठी फिजिकल उपस्थिती आवश्यक असते. त्यामुळे अशी अपडेट्स करताना योग्य ओळखपत्रांसह केंद्रात जावे लागते. याची पूर्वतयारी करून ठेवल्यास प्रक्रिया सोपी होते.
निष्कर्षः
सध्याच्या घडीला आधार कार्ड अपडेट करण्याची एक सुवर्णसंधी आहे ती म्हणजे १४ जून २०२५ पर्यंत ही सेवा पूर्णपणे मोफत दिली जात आहे. या तारखेनंतर मात्र आधार अपडेट करण्यासाठी शासकीय शुल्क आकारले जाईल, जे सध्या ₹५० आहे. त्यामुळे ज्यांनी अजूनपर्यंत आपली माहिती अपडेट केलेली नाही, त्यांनी ही वेळ वाया घालवू नये. वेळेत अपडेट केल्यास अनावश्यक खर्च वाचतो आणि सरकारी सेवांमध्ये अडथळे येत नाहीत. ही सुविधा वापरण्यासाठी UIDAI च्या अधिकृत संकेतस्थळावरून आपल्या नजीकच्या केंद्राची माहिती घेता येते.