EPFO New Rule कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटना (EPFO) ही देशातील कोट्यवधी कर्मचाऱ्यांच्या निवृत्तीनंतरच्या सुरक्षिततेसाठी काम करणारी एक विश्वासार्ह संस्था आहे. ही संस्था कामगारांच्या भविष्याची आर्थिक तरतूद सुनिश्चित करण्यासाठी स्थापन करण्यात आली आहे. २०२५ सालात EPFO ने काही नवे नियम लागू केले आहेत, जे PF म्हणजेच भविष्य निर्वाह निधीच्या काढणीसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरले आहेत. या सुधारणा प्रामुख्याने ऑनलाइन प्रक्रियेला अधिक सुलभ आणि पारदर्शक बनवण्यासाठी केल्या आहेत. यामुळे आता PF काढण्याची पद्धत पूर्णपणे डिजिटल झाली आहे.
PF काढण्यासाठी ५ अटी अनिवार्य
तुमचा PF काढण्याचा विचार करत असाल, तर काही विशिष्ट अटींचे पालन करणे आता अनिवार्य झाले आहे. EPFO ने घालून दिलेल्या या ५ मुख्य अटी पूर्ण केल्याशिवाय PF रक्कम काढणे शक्य होणार नाही. या अटी केवळ कायदेशीर बाबी नाहीत, तर त्यामागे कर्मचाऱ्यांचे हक्क सुरक्षित ठेवण्याचा उद्देश आहे. नवीन नियमांमुळे प्रक्रियेमध्ये पारदर्शकता आली असून, अनधिकृत व्यवहारांना आळा बसला आहे. त्यामुळे प्रत्येक कर्मचाऱ्याला त्याच्या हक्काची रक्कम वेळेवर आणि थेट मिळते. हे नियम समजून घेणे आणि त्याचे पालन करणे तुमच्या आर्थिक सुरक्षिततेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे ठरते.
UAN सक्रिय असणे अत्यावश्यक
PF (प्रॉव्हिडंट फंड) काढण्यासाठी सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे तुमचा युनिव्हर्सल अकाउंट नंबर (UAN) सक्रिय असणे अत्यावश्यक आहे. UAN हे तुमच्या कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी (EPFO) खात्याचे मुख्य केंद्रबिंदू आहे. याच क्रमांकाच्या आधारे तुमच्या खात्याची ओळख पटते आणि पुढील सर्व प्रक्रिया सहज करता येतात. जर UAN सक्रिय नसेल, तर PF काढण्याची कोणतीही प्रक्रिया सुरूच होऊ शकत नाही. त्यामुळे UAN सक्रिय करून ठेवणे ही पहिली आणि अत्यावश्यक पायरी आहे. UAN सक्रिय असल्याने तुम्ही तुमच्या मोबाईलवरून किंवा संगणकाद्वारे EPFO पोर्टलवर लॉगिन करून PF संदर्भातील अनेक सुविधा वापरू शकता.
मोबाईल नंबर व आधार लिंक असणे गरजेचे
तुम्ही EPFO कडून पीएफची रक्कम काढण्याचा विचार करत असाल, तर काही महत्त्वाच्या अटी पूर्ण करणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम, तुमचा मोबाईल क्रमांक UAN सोबत लिंक असणे अत्यावश्यक आहे आणि तो क्रमांक सक्रिय असावा, कारण तुम्हाला OTP द्वारे ओळख पडताळणी करावी लागते. जर मोबाईल बंद असेल किंवा क्रमांक बदललेला असेल, तर हे प्रमाणीकरण होणार नाही. त्याचप्रमाणे, तुमचा आधार क्रमांक EPFO खात्यासोबत जोडलेला असावा. सध्या EPFO मध्ये e-KYC प्रक्रिया ही थेट आधार OTP द्वारे होते.
बँक तपशील अचूक असावेत
तिसरी अत्यंत महत्त्वाची अट म्हणजे, तुमचं बँक खाते आणि त्याचा IFSC कोड हे EPFO च्या रेकॉर्डमध्ये योग्य प्रकारे नोंदलेलं असणं आवश्यक आहे. कारण पीएफचा निधी थेट या खात्यामध्ये ट्रान्सफर केला जातो. जर बँक खात्याची माहिती चुकीची असेल, तर पैसे ट्रान्सफर करताना अडथळा येतो आणि व्यवहार अयशस्वी होतो. त्यामुळे तुमचं बँक खातं एक्टिव्ह असणं आणि त्यासंबंधीची सगळी माहिती बरोबर असणं खूप गरजेचं आहे. बऱ्याच वेळा IFSC कोड बदलले गेलेले असतात किंवा खाते बंद झालेले असते.
PAN लिंक नसल्यास TDS लागू
चौथी अट त्या कर्मचार्‍यांसाठी लागू होते ज्यांची एकूण सेवा पाच वर्षांपेक्षा कमी आहे. अशा कर्मचार्‍यांनी आपले PAN कार्ड EPFO खात्याशी लिंक केलेले असणे अत्यंत आवश्यक आहे. कारण, कर वजावट (Tax Deduction) याच माहितीच्या आधारे केली जाते आणि जर PAN लिंक नसेल तर अतिरिक्त कर वजावट होऊ शकते. पाचवी अट सांगते की कर्मचारी जेव्हा कंपनीमध्ये रुजू झाले, ती तारीख EPFO च्या नोंदींमध्ये नक्की आणि स्पष्टपणे उपलब्ध असावी. जर ही माहिती रेकॉर्डमध्ये नसेल तर EPFO क्लेम करण्याची प्रक्रिया अडथळ्यांमध्ये सापडू शकते.
EPFO सेवा फक्त ऑनलाइनच उपलब्ध
२०२५ मध्ये कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटन (EPFO) ने आपल्या सेवांमध्ये एक महत्त्वपूर्ण बदल केला आहे. आता EPFO कडे कोणतीही सेवा घेण्यासाठी केवळ ऑनलाइन अर्ज करणेच अधिकृत माध्यम ठरले आहे. यामध्ये अर्जदाराला कोणतेही शारीरिक कागदपत्र अपलोड करण्याची आवश्यकता उरलेली नाही. ऑनलाइन अर्जाची प्रक्रिया ही एक प्रकारची स्व-घोषणा मानली जाते आणि ती कायद्याने वैध आहे. यामुळे अर्ज करण्याची प्रक्रिया अधिक सोपी, पारदर्शक आणि वेळबचतीची झाली आहे. नवीन प्रणालीमुळे कर्मचार्‍यांना घरबसल्या आपल्या गरजा पूर्ण करता येतात.
PF मधून गरजेनुसार रक्कम काढता येते
EPFO च्या नियमानुसार, भविष्यातील गरजा लक्षात घेऊन भविष्य निर्वाह निधीतून (PF) काही अंशतः रक्कम काढण्याची मुभा मिळते. ही रक्कम विविध गरजांसाठी वापरता येते, जसे की स्वतःचे घर खरेदी करणे, नवीन घराचे बांधकाम करणे, मुलांचे उच्च शिक्षण किंवा त्यांचा विवाह यासाठी आर्थिक मदत मिळवणे. याव्यतिरिक्त, वैयक्तिक किंवा कुटुंबातील सदस्यांना आलेल्या गंभीर आजारांसाठी, नैसर्गिक आपत्तीमुळे निर्माण झालेल्या आपत्कालीन परिस्थितीत किंवा अपंगत्वासाठी आवश्यक उपकरणे खरेदी करण्यासाठीही ही रक्कम वापरता येते.
ऑनलाइन क्लेमसाठी KYC व OTP गरजेचे
EPFO कडून पीएफचे पैसे ऑनलाइन काढणे आजकाल खूप सोपे झाले आहे. सर्वात आधी तुम्ही EPFO च्या अधिकृत वेबसाईट www.epfindia.gov.in वर भेट द्या आणि तुमचा युएएन (UAN) नंबर व पासवर्ड वापरून पोर्टलवर लॉगिन करा. एकदा लॉगिन झाल्यावर, खात्री करा की तुमची KYC माहिती (जसे की आधार, पॅन आणि बँक तपशील) पूर्णपणे अपडेट आहे. नंतर तुमच्या गरजेनुसार फॉर्म १९ (पूर्ण पीएफ काढण्यासाठी) किंवा फॉर्म ३१ (आंशिक रक्कम काढण्यासाठी) ऑनलाईन भरावा लागतो. अर्ज सबमिट करताना तुम्हाला आधार-संबंधित मोबाइलवर आलेला OTP टाकून प्रमाणीकरण करावे लागते.
प्रोफाइल अपडेट व PF ट्रान्सफर सोपे झाले
२०२५ सालात अनेक महत्त्वपूर्ण बदल झाले आहेत, ज्यामुळे कर्मचारी आणि निवृत्त व्यक्तींचं जीवन अधिक सुलभ झालं आहे. आता प्रोफाइल अपडेट करणं खूप सोपं झालं असून, आधार कार्ड लिंक केल्यावर नाव, जन्मतारीख, लिंग, आणि वैवाहिक स्थिती यांसारखे तपशील ऑनलाइनच सहज दुरुस्त करता येतात. नोकरी बदलल्यानंतर भविष्य निर्वाह निधी (PF) एका खात्यातून दुसऱ्यात ट्रान्सफर करण्याची प्रक्रिया पूर्वीपेक्षा जलद आणि सोपी झाली आहे, कारण पूर्वी नियोक्त्याची मंजुरी आवश्यक होती, ती आता बऱ्याच अंशी कमी झाली आहे.